Hormoonverstoorders in cosmetica

Hormoonverstoorders of EDC’s (endocrine disrupting chemicals) is een verzamelnaam voor heel wat verschillende synthetische stoffen, zoals ftalaten, parabenen en bisfenolen, die in tal van producten terug te vinden zijn, zoals pesticiden, verf, plastic, meubelen, huishoudproducten en verzorgingsproducten. Verschillende wetenschappers hebben aangetoond dat deze stoffen zich in je lichaam kunnen gaan gedragen als hormonen -ook al zijn ze lichaamsvreemd- en zo de werking van je hormonen kunnen gaan blokkeren of verstoren. De Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwt dat hormoonverstorende stoffen een bedreiging vormen voor de volksgezondheid en het milieu.

Je badkamer is een laboratorium

Conventionele verzorgingsproducten en make-up bevatten tal van hormoonverstoorders. Tandpasta 2016 07 18 hormoonverstoorders (3)bevat triclosan, lippenstift bevat parabenen, in parfum zitten ftalaten, als je je nagels lakt absorbeert je triphenyl phosphate, en in je haarkleuring zit boordevol resorcinol. Zelfs kinderen ontsnappen er niet aan: shampoo tegen hoofdluis zit vol permithrine, in zonnecrème zit benzophenone. En dit zijn er slechts enkele. Al die schadelijke stoffen verstoren de hormoonhuishouding.

Hoeveel invloed hebben al die chemicaliën op jou en je gezin?

Hormoonverstoorders worden in verband gebracht met (hormoongerelateerde) aandoeningen en kanker, aangeboren afwijkingen, stoornissen van het immuunsysteem, vruchtbaarheidsproblemen en verstoorde hersenontwikkeling. Ze ontregelen het hormonale systeem en kunnen schade toebrengen bij zowel volwassenen als kinderen. Ze ontregelen de hypothalamus in de hersenen, de schildklier en de pancreas, maar ze tasten ook de voortplantingsorganen aan. Het ongeboren kind heeft hier het meeste risico. De foetus is tijdens zijn ontwikkeling erg gevoelig voor de blootstelling aan hormoonverstoorders. Hoe kleiner kinderen zijn, hoe groter de gevolgen voor hun toekomst en voor de toekomst van hun kinderen.

Bepaalde hormoonverstoorders verlaten het lichaam binnen enkele dagen via de urine, sommige hormoonverstoorders stapelen zich echter op in het lichaam en geraken we niet of pas na tientallen jaren kwijt. Het grootste risico is er bij de combinatie van verschillende hormoonverstoorders, ze werken als het ware als een katalysator voor elkaar.

2016 07 18 hormoonverstoorders (1)Vroeger dacht men dat de placenta van de moeder de baby beschermde van giftige stoffen, maar onderzoek heeft uitgewezen dat zelfs in het navelstrengbloed tot 300 verschillende hormoonverstoorders kunnen aanwezig zijn. Vrouwen die tijdens de zwangerschap worden blootgesteld aan hormoonverstoorders hebben veel meer kans om een kind te krijgen met een aangeboren (hormoongerelateerde) afwijking. Het is dus uitermate belangrijk dat zwangere vrouwen de blootstelling aan hormoonverstoorders vermijden of alleszins beperken.

Deel van het probleem zijn de mensen die zwangere vrouwen begeleiden. Artsen, verpleegkundigen en vroedvrouwen weten heel weinig tot niets over de effecten van hormoonverstoorders. Een “nee, die crème dringt niet door de huidlagen” kan geruststellend klinken, terwijl de schadelijke ingrediënten van diezelfde crème in zowel de placenta als moedermelk wordt aangetroffen. Een foutief advies met mogelijk grote gevolgen…

Waarom gebruiken cosmeticafabrikanten hormoonverstoorders?

Resorcinol, triclosan, parabenen, … de industrie wéét dat het hormoonverstoorders zijn, en zolang de overheden hun het niet verbieden, blijven ze het gebruiken. Waarom? Het zijn allemaal makkelijke en goedkope ingrediënten. In conventionele haarkleuringen wordt bijvoorbeeld resorcinol gebruikt. Dat ingrediënt zorgt ervoor dat de kleuring goed dekt en lang houdt, ook bij grijze haren. Samen met waterstofperoxide zorgen ze voor de “perfecte kleur en dekking”, met als gevolg haar dat droog en stug wordt of zelfs uitvalt. Resorcinol wordt ook gebruikt bij acné- en eczemabehandelingen, wat tegenstrijdig is omdat het juist de huid erg irriteert.

Benzophenone en oxybenzone zijn veel gebruikte hormoonverstorende uv-filters die 3 uur nadat je je hebt ingesmeerd al in elke orgaancel kunnen worden teruggevonden!

Nog een voorbeeld: Parabenen zijn zeer makkelijk inzetbare bewaarmiddelen. Veel ingewikkelder wordt het wanneer een cosmeticafabrikant wenst over te schakelen naar een natuurlijk bewaarmiddel zoals bijvoorbeeld tocopherol (Vitamine E) of leucidal (gefermenteerd radijs-extract). Werken met natuurlijke bewaarmiddelen is duurder en vraagt een specialisme, de formule en bereiding moet volledig worden aangepast. Daarom dat de fabrikanten van conventionele cosmetica liever synthetische bewaarmiddelen gebruiken. En áls ze dan de parabenen vervangen, doen ze dat dikwijls met de gekende allergenen phenoxyethanol of methylisothiazolinone. En da’s natuurlijk ook geen oplossing.

Waar op letten bij cosmetica?

2016 07 18 hormoonverstoorders (2)

  • ftalaten: meestal in synthetisch parfum
  • parabenen: bewaarmiddel aangeduid als methylparaben, ethylparaban, propylparaben, butylparaben, …
  • uv-filters: aangeduid als benzofenon-3, oxybenzon, 3-benzylideen kamfer, 4 methylbenzylideen kamfer, 4-MBC, benzofeno, ethylhexylmethoxycinnamaat
  • triphenyl phosphate: in nagellak
  • triclosan: in tandpasta, deodorant, shampoo

Hoe kan ik hormoonverstoorders vermijden?

Eet zoveel mogelijk biologisch om residu’s van pesticiden te vermijden. PAN Europe heeft een handige consumentengids gemaakt, samen met een lijst van groenten en fruit dat je best grondig wast en/of schilt, en groenten en fruit met de hoogste gehaltes aan hormoonverstorende pesticiden.
Kind en Gezin heeft een brochure uitgebracht specifiek voor zwangere vrouwen en jonge mama’s. Net als WECF (Women in Europe for a Common Future) die hebben een brochure uitgebracht ivm baby verzorgingsproducten.

Verzorgingsproducten en make-up gecertificeerd als natuurcosmetica door BDIH, Natrue of ICEA bevatten géén hormoonverstoorders. Ze bevatten ook geen andere bedenkelijke synthetische ingrediënten. Thee, kruiden, oliën, hydrolaten en supplementen uit gecontroleerde biologische landbouw en bevatten ook geen hormoonverstorende pesticiden. En onze nagellak is gifvrij. Bij Druantia kan je dus veilig winkelen 🙂

Meer weten?

Wat is natuurcosmetica?
VRT Nws over hormoonverstoorders (04/10/2017)
Federale overheidsdienst volksgezondheid (28/06/2016)
Dossier Kinderen en Milieuvervuiling – Humo en Petra De Sutter (09/04/2018)
Panorama docu over hormoonverstoorders (04/10/2015)
Artikel in De Morgen over hormoonverstoorders (03/10/2015)
Zwanger? video van Women in Europe for a Common Future (17/04/2015)
FAQ over zonnebescherming (24/06/2014)
Allergie-epidemie door Methylisothiazolinone (19/12/2013)
WHO rapport over hormoonverstoorders (19/02/2013)

3 Replies to “Hormoonverstoorders in cosmetica”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.