De huid is ons grootste orgaan. Door de poriën, haarfollikels en klieren worden niet alleen stoffen afgevoerd maar er kunnen ook heel wat stoffen naar binnen. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om te begrijpen dat niemand gelukkig wordt van chemische ingrediënten die de huid afsluiten of haar natuurlijke functies belemmeren. Toch is dat precies wat heel wat conventionele cosmeticaproducten doen. Ze bestaan niet zelden voor het grootste deel uit water, aangelengd met een chemische cocktail en een verrassend laag percentage actieve stoffen. Vaak bevatten de producten bovendien stoffen waarvan vermoed wordt dat ze helemaal niet zo onschuldig zijn, maar waarvan de langetermijneffecten op de gezondheid nog niet of onvoldoende gekend of erkend zijn. Tot er duidelijkheid bestaat, smeren we in vertrouwen. Of toch liever niet?
Schadelijke ingrediënten
Derivaten van minerale oliën, parabenen, broomverbindingen, triclosan, phenoxyethanol, (disodium) EDTA, methyl(chloro)isothiazolinone, chlorine, siliconen, propylene glycol, PEG, sodium lauryl sulfate (SLS) en synthetisch parfum: allemaal ingrediënten die niet alleen de huid kunnen irriteren. Ze verstikken de huid, verzwakken het immuunsysteem, veroorzaken allergische reacties, zijn schadelijk voor het zenuwstelsel, verstoren de hormoonhuishouding, zijn kankerverwekkend of zijn ronduit giftig. En dan hebben we ook nog de ontelbare hoeveelheid plastiek bolletjes die gebruikt worden in tandpasta en scrub die het oppervlaktewater en de oceanen vervuilen en het zeeleven vergiftigen.
Waarom toch?
Als je je yoghurt buiten de koelkast bewaart, de verpakking verschillende malen opent en weer sluit, er met je vingers in dipt, en achteraf misschien de verpakking niet goed sluit, dan verwachten we hier niet van dat de yoghurt het lang uithoudt. Maar dat is exact hetgeen we willen kunnen met cosmetica en verzorgingsproducten, en ze moeten dan nog eens maanden, zo niet jaren houdbaar zijn!
In conventionele cosmetica wordt dit opgelost door aan de producten bewaarmiddelen zoals parabenen, phenoxyethanol, methylisothiazolinone of een combinatie hiervan toe te voegen. Uiteraard zijn deze ingrediënten niet toegelaten in gecertificeerde natuurcosmetica. Gelukkig zijn er wel natuurlijke bewaarmiddelen toegelaten zoals vitamines, etherische oliën, pompelmoespit- en radijzenextract.
Waarom worden dan toch op zo’n grote schaal de schadelijke producten gebruikt? Het is niet alleen veel makkelijker om een product te (her)formuleren met synthetische ingrediënten, ze zijn ruim beschikbaar en ook stukken goedkoper.
Greenwashing
Ook de conventionele cosmeticamerken voelen dat er een gezondere en meer natuurvriendelijke wind waait in cosmeticaland. Nieuwe producten van conventionele cosmeticaproducenten worden dan ook meer en meer gepromoot door de (meestal minimale) aanwezigheid van natuurlijke en plantaardige ingrediënten te benadrukken. De aanwezigheid van enkele plantaardige ingrediënten betekent niet dat je kan spreken van natuurcosmetica. Deze zogenaamde greenwashing producten bevatten (meestal) meer natuurlijke ingrediënten dan conventionele cosmetica. Maar het merendeel van de ingrediënten zijn nog steeds dezelfde schadelijke ingrediënten.
Hoe herken je natuurcosmetica?
Wanneer je natuurlijke cosmeticaproducten koopt, ga je ervan uit dat de ingrediënten ook daadwerkelijk natuurlijk zijn. Er is echter nog geen wet die bepaalt welke ingrediënten natuurlijke cosmeticaproducten mogen bevatten. In tegenstelling tot de term “natuurlijk”, zijn “biologisch” en “organic” gelukkig wel beschermde termen. Een biologisch keurmerk kan dus houvast bieden. Steeds meer merken claimen natuurlijk te zijn, maar hun criteria daarvoor lopen ver uiteen – en sommige merken hébben geen criteria.
Natuurcosmetica keurlabels
BDIH, NaTrue, COSMOS en ICEA zijn certificeringsorganen die vereisen van het product glasheldere verwerkingswijzen en een duidelijk etiket. Een product dat minstens 95% biologische producten bevat, mag gelabeld worden met “biologisch”. Producten met een minimum van 70% biologische ingrediënten, mogen gelabeld worden met “bevat XX% biologische ingrediënten”. Ook Ecocert en Soil Association zijn keurmerken voor natuurcosmetica. Zij laten echter wel toe dat producenten 5% synthetische bewaarmiddelen gebruiken. Hier moet je dus wel opletten dat het gaat om een 100% natuurlijk product (staat wel steeds op de verpakking vermeld).
Even wennen
Wie overstapt van conventionele op natuurlijke cosmetica, merkt snel dat niet alleen de ingrediëntenlijst er anders uitziet, maar ook geur en textuur vaak verschillen. Natuurlijke tandpasta’s met klei of shampoos met een wasactieve stof uit kokosnoot schuimen nauwelijks of niet. Ze ruiken ook meestal minder sterk dan hun conventionele tegenhangers. Zijn de producten per definitie minder goed? Gelukkig niet, integendeel zelfs. Je huid zal even moeten ontwennen van de synthetica-cocktail, maar zal je daarna eens zo dankbaar zijn! Goed voor jou en goed voor het milieu.
Meer weten?
Hoe overschakelen op natuurcosmetica?
Over hormoonverstoorders
Weg met microplastics #BanTheBead
Allergie epidemie door Methylisothiazolinone
Keurmerk voor natuurcosmetica BDIH
Keurmerk voor natuurcosmetica Natrue
Waarom kiezen voor plantaardige haarkleuring?
FAQ minerale zonnebescherming?
FAQ natuurlijkere nagellak